گونه‌های دلالت زبانی در روح الارواح سمعانی

Authors

  • حامد شمس دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان. اصفهان. ایران
Abstract:

نشانه‌های زبانی در متون عرفانی ازنظر تحول تاریخی سطوح زبانی آن، گوناگونی درخور توجهی از دلالت‌های انگیخته و اختیاری پدید آورده است. در این پژوهش تلاش خواهد شد با بررسی نشانه‌های زبانی در ساحت‌های مختلف زبان روح الارواح سمعانی، انواع دلالت‌های این متن، ازنظر ویژگی انگیخته یا اختیاری‌بودن نشان داده شود. انواع مختلف دلالت‌های زبانی در ساحت‌های زبان اسطوره‌ای و دینی، زبانِ تصویریِ تمثیلی و مجازی و زبان مفهومی و استدلالیِ این متن ظهور یافته است؛ این موضوع باعث شکل‌گیری متنی با اندیشه و زبانی کم‌نظیر شده است. برای دست‌یابی به گونه‌های دلالت نشانه‌های این متن، از نظریه‌ها و دیدگاه‌های تحول تاریخی و تکاملیِ دلالت زبانی بهره برده شد و نویسندگان نشانه‌های زبانی این متن را برپایة دگرگونی تاریخی زبان و اندیشه بررسی کردند. سرانجام دلالت‌های نشانه‌های متن روح الارواح ازنظر ویژگی انگیخته یا اختیاری‌بودن آنها دسته‌بندی شد و پژوهشگران رابطۀ هر دسته را با زبان منطقی و مفهومی؛ و زبان تصویری و مجازی این متن نشان دادند. این نشانه‌ها شامل چهار دستۀ مختلف می‌شود که هم دلالت‌های انگیخته و هم اختیاری را در بر می‌گیرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل نشانه‌شناختی رابطۀ انسان و خدا در روح الارواح سمعانی

روح‌‌الارواح از آثار مهم قرن ششم هجری است که به شرح اسماء‌الله اختصاص دارد. ارتباط انسان و خدا از موضوعات محوری کتاب است. در این مقاله بر اساس روش تحلیلی ـ توصیفی نشانه‌‌شناسی ساختارگرا، به بررسی رابطۀ انسان و خدا در متن روح‌الارواح سمعانی پرداخته‌‌ شده است. در بررسی متن، به ‌دنبال یافتن آن دسته از عناصر ژرف‌ساختی بودیم که در موضوع ارتباط انسان و خدا، نظام‌‌های نشانه‌‌ای متن ر...

full text

ساختار نحوی و مختصّات بلاغی روح الارواح سمعانی

روح الارواح یکی از متون عرفانی فارسی است که به دلیل رویکرد تأویل گرایانه نویسنده آن در شرح و تبیین اسماء الهی از یک سو و بهره‌مندی از ظرفیت‌های زبان ادبی در پردازش آن معانی در فرم و ساختار، از سوی دیگر، میتواند در ردیف متون منثور هنری زبان فارسی، چون مرصادالعباد و کشف الاسرار قرار گیرد؛گرچه برخی ظرافت های ادبی بکار رفته در متن، ارزشهای آن را از این هم فراتر برده است. اهمیّت این اثر از جهات یاد ش...

full text

ساختار نحوی و مختصّات بلاغی روح الارواح سمعانی

روح الارواح یکی از متون عرفانی فارسی است که به دلیل رویکرد تأویل گرایانه نویسنده آن در شرح و تبیین اسماء الهی از یک سو و بهره مندی از ظرفیت های زبان ادبی در پردازش آن معانی در فرم و ساختار، از سوی دیگر، میتواند در ردیف متون منثور هنری زبان فارسی، چون مرصادالعباد و کشف الاسرار قرار گیرد؛گرچه برخی ظرافت های ادبی بکار رفته در متن، ارزشهای آن را از این هم فراتر برده است. اهمیّت این اثر از جهات یاد ش...

full text

بررسی تشبیه در روح الارواح شهاب الدین احمد سمعانی با تأکید بر عنصر مشبه به

 تشبیه پرکاربردترین صورخیال در روح‌الارواح و ابزاری است که نویسنده برای تبیین و توضیح اندیشه‌های خود از آن استفاده کرده است. بیشترین تشبیهات روح‌الارواح از نوع معقول به محسوس و نیز از نوع بلیغ است که به‌صورت اضافه تشبیهی به‌کاررفته است. با توجه به اینکه  از میان عناصر تشبیه، مشبه‌به بیشترین نقش را در بیان جهان‌بینی نویسنده دارد، مقاله حاضر با تأکید بر این عنصر به بررسی و تحلیل تشبیهات روح‌الارو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 3

pages  1- 28

publication date 2018-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023